Veganistische antiaanbaklaag betekent per definitie dat het een antiaanbaklaag is, waarvan de materialen niet van dierlijke producten afgeleid zijn en niet op dieren getest zijn. Het gebruik van de term 'veganistisch' om een antiaanbaklaag te beschrijven, kan misleidend zijn, want de grondstoffen van antiaanbaklagen zijn in het algemeen niet afgeleid van dierlijke bronnen. Een antiaanbaklaag als veganistisch beschrijven, zou voor een consument kunnen impliceren dat andere antiaanbaklagen van dierlijke producten afgeleid zijn. Ook sommige soorten frisdrank zou je veganistisch kunnen noemen. Met andere woorden, veganistisch impliceert niet altijd dat een product een gezonder alternatief is.

Alle stoffen die door reacties van atomen of moleculen worden gevormd, zijn chemicaliën. Kijk maar naar bijvoorbeeld keukenzout (NaCl) en water (H2O). Ook glucose is een chemische stof. Ze wordt door fotosynthese uit koolstofdioxide en water gevormd, met zonlicht als de energie voor de reactie. Alle antiaanbaklagen zijn gemaakt van grondstoffen die chemische transformaties hebben ondergaan en kunnen dus niet als chemicaliënvrij worden beschouwd. Beter is het om na te gaan welke soorten grondstoffen worden gebruikt, en uit welke bronnen? Zijn de chemicaliën die in de transformatie van de grondstoffen worden gebruikt persistente verontreinigende stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de mens, voor dieren en het milieu?

Het is onwaarschijnlijk dat de antiaanbakeigenschappen uitsluitend aan natuurlijke oliën zoals olijfolie te danken zouden zijn. Die olie zou alleen in kleine 'marketinghoeveelheden' kunnen worden toegevoegd, anders zou de migratietest door een extern labo waarschijnlijk niet kunnen aantonen dat deze voldoet aan de veiligheidseisen voor materiaal dat met levensmiddelen in contact komt. Bovendien heeft natuurlijke olie een relatief laag rookpunt, wat betekent dat ze gemakkelijk zal oxideren en kleverig worden op de vereiste temperaturen voor bakken en braden. Ze zou ook waarschijnlijk weggespoeld worden door detergenten bij het afwassen. Dat betekent dat in een duurzame antiaanbaklaag wellicht voornamelijk andere materialen gebruikt worden dan natuurlijke oliën om het aanbakken voorkomen.

Als het kookoppervlak werkelijk olijfolie zou bevatten, wat houdt die olie dan tegen om zich tijdens het koken met het voedsel te vermengen? Of later bij het afwassen verwijderd te worden door het afwasmiddel – net als de olie die je voor het bakken in de pan giet? Een kookoppervlak dat natuurlijke olie bevat, is onwaarschijnlijk. De enige uitzondering zijn ingebrande pannen van gietijzer of koolstofstaal. Tijdens het inbranden wordt de olie door de hitte en oxidatie getransformeerd en vormt ze na verloop van tijd een patina.

Het is onwaarschijnlijk dat de antiaanbakeigenschappen van een pan uitsluitend aan natuurlijke oliën zoals avocado-olie te danken zouden zijn. Die olie zou alleen in kleine 'marketinghoeveelheden' kunnen worden toegevoegd, anders zou de migratietest door een extern labo waarschijnlijk niet kunnen aantonen dat deze voldoet aan de veiligheidseisen voor materiaal dat met levensmiddelen in contact komt. Bovendien heeft natuurlijke olie een relatief laag rookpunt, wat betekent dat ze gemakkelijk zal oxideren en kleverig worden op de vereiste temperaturen voor bakken en braden. Ze zou ook waarschijnlijk weggespoeld worden door detergenten bij het afwassen. Dat betekent dat in een duurzame antiaanbaklaag wellicht voornamelijk andere materialen gebruikt worden dan natuurlijke oliën om het aanbakken voorkomen.

Als het kookoppervlak werkelijk avocado-olie zou bevatten, wat houdt die olie dan tegen om zich tijdens het koken met het voedsel te vermengen? Of later bij het afwassen verwijderd te worden door het afwasmiddel – net als de olie die je voor het bakken in de pan giet? Een kookoppervlak dat natuurlijke olie bevat, is onwaarschijnlijk. De enige uitzondering zijn ingebrande pannen van gietijzer of koolstofstaal. Tijdens het inbranden wordt de olie door de hitte en oxidatie getransformeerd en vormt ze na verloop van tijd een patina.

Het is zo dat de EU-verordening 2017/1000 sinds 4 juli 2020 het PFOA-gehalte in de productie en in de eindproducten beperkt tot niet meer dan 25 deeltjes per miljard (25 ppb). In de VS verbiedt California Proposition 65 eveneens het gebruik van PFOA. Daarom wordt het adverteren met 'PFOA-vrij' als groene claim als een bedrieglijke marketingpraktijk beschouwd. Bovendien verzwijgt men het feit dat, toen PFOA door de EPA (het federale milieuagentschap van de VS) werd uitgefaseerd, de fabrikanten van fluorpolymeercoatings tegen 2015 PFOA (C8) vervingen door C6-analoge stoffen. Later werd deze stoffen als een 'betreurenswaardige vervanging' beschouwd, omdat de milieu-eigenschappen en toxicologische profielen van die stoffen sterk lijken op die van PFOA. Net als PTFE maken de hulpstoffen C8 en C6 deel uit van een groep chemicaliën, PFAS genoemd. De uitstoot van deze stoffen tijdens de fabricage van PTFE-dispersies lokt een keten van milieuverontreinigingen uit, die in de voedselketen en het drinkwater terechtkomen, waar ze bijna onmogelijk afbreken. Vandaar hun bijnaam 'forever chemicals'. Hoewel internationale fabrikanten van PTFE-dispersies niet langer C8 gebruiken, blijft de stof wijd verspreid in het milieu. Een antiaanbaklaag met PTFE die PFOA-vrij is, is dus nog altijd niet veilig of gezond. En er is meer: zelfs zonder gebruik van PFOA (of andere hulpstoffen voor de productie van de PTFE-dispersies) kan PTFE bij oververhitting ontbinden en zeer toxische stoffen vrijgegeven. Zo toont wetenschappelijk onderzoek aan. Vandaar dat er soms aanbevolen wordt om de keuken goed te ventileren tijdens het gebruik van pannen met een PTFE-antiaanbaklaag.

In Californië verplicht Regulation AB1200 sinds 1 januari 2023 de fabrikanten om op hun website te vermelden of kookoppervlakken en handgrepen PFAS-stoffen bevatten, met inbegrip van PTFE. Vanaf 1 januari 2024 moet dit ook op de verpakking van de producten worden vermeld. In Europa wordt verwacht dat beperkingen op het gebruik van PFAS (zowel PTFE zelf als hulpstoffen in de fabricage) begin 2025 van kracht worden, met een overgangsperiode van slechts 18 maanden.

Lijkt de claim 'PFOA-vrij' jou nog steeds een garantie van veiligheid?

Het is zo dat de EU-verordening 2017/1000 sinds 4 juli 2020 het PFOS-gehalte in de productie en in de eindproducten beperkt tot niet meer dan 25 deeltjes per miljard (25 ppb). In de VS verbiedt California Proposition 65 eveneens het gebruik van PFOS. Daarom wordt het adverteren met 'PFOS-vrij' als groene claim als een bedrieglijke marketingpraktijk beschouwd. Bovendien verzwijgt men het feit dat PFOS onder het Voluntary Stewardship Program van het federale milieuagentschap van de VS tegen 2015 werd uitgefaseerd.

Net als PTFE maken hulpstoffen zoals PFOS deel uit van een groep chemicaliën, PFAS genoemd. De uitstoot van deze stoffen tijdens de fabricage van PTFE-dispersies lokt een keten van milieuverontreinigingen uit, die in de voedselketen en het drinkwater terechtkomen, waar ze bijna onmogelijk afbreken. Vandaar hun bijnaam 'forever chemicals'. Hoewel internationale fabrikanten van PTFE-dispersies niet langer PFOS gebruiken, blijven PFOS wijd verspreid in het milieu. Een antiaanbaklaag met PTFE die PFOS-vrij is, is dus nog altijd niet veilig of gezond. En er is meer: zelfs zonder gebruik van PFOS kan PTFE bij oververhitting ontbinden en zeer toxische stoffen vrijgegeven. Zo toont wetenschappelijk onderzoek aan. Vandaar dat er soms aanbevolen wordt om de keuken goed te ventileren tijdens het gebruik van pannen met een PTFE-antiaanbaklaag.

In Californië verplicht Regulation AB1200 sinds 1 januari 2023 de fabrikanten om op hun website te vermelden of kookoppervlakken en handgrepen PFAS-stoffen bevatten, met inbegrip van PTFE. Vanaf 1 januari 2024 moet dit ook op de verpakking van de producten worden vermeld. In Europa wordt verwacht dat beperkingen op het gebruik van PFAS (zowel PTFE zelf als hulpstoffen in de fabricage) begin 2025 van kracht worden, met een overgangsperiode van slechts 18 maanden.

Lijkt de claim 'PFOS-vrij' jou nog steeds een garantie van veiligheid?

Tests door derde partijen hebben aangetoond dat de Thermolon-antiaanbaklaag van jouw GreenPan veilig kan worden gebruikt. Ze voldoet aan de internationale regelgeving voor materiaal dat met levensmiddelen in contact komt. Die regelgeving schrijft voor dat het kookoppervlak geen enkele stof mag afgeven die het voedsel zou aantasten of schadelijk zou maken voor mens of dier. Geen enkele schadelijke stof mag in jouw voedsel terechtkomen: dat is een heel elementaire eis. Wij gaan nog enkele stappen verder. Externe erkende testlaboratoria bevestigen dat onze Thermolon-lagen geen enkele 'zeer zorgwekkende stof' (Substance of Very High Concern) bevatten volgens de Europese REACH-verordening (Registratie, evaluatie, autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen). Bovendien zal Thermolon bij oververhitting, bijvoorbeeld wanneer een pan per ongeluk droog kookt, geen toxische dampen afgeven, zelfs niet op temperaturen tot 454°C. Ook dat is aangetoond in tests door derde partijen.

Op het internet zijn geruchten verspreid dat Thermolon bepaalde toxische chemicaliën zou bevatten. Er is sprake van silanen (zoals methyltrimethoxysilaan en siliciumalkoxiden zoals tetraethoxysilaan, kaliumtitanaat en aluminiumoxide). Wij bevestigen dat het Thermolon-kookoppervlak van uw GreenPan dat met voedsel in contact komt geen van deze chemicaliën bevat.